De Fietsersbond organiseerde een boeiende workshop rond het thema “Snel graag traag” met de vraag: “Voetgangers en snelle&trage fietsers: hoe houden we het veilig én aangenaam voor iedereen?”. Wies Callens van de koepelorganisatie Vlaanderen kwam hiervoor naar ons toe.
De nadruk lag op luisteren naar de ervaringen en inzichten van fietsers. Deelnemers bespraken hun dagelijkse ervaringen, knelpunten in de infrastructuur en mogelijke oplossingen voor een veiligere en fietsvriendelijkere omgeving.
Veiligheidsgevoel en infrastructuur
Het veiligheidsgevoel van fietsers blijkt sterk af te hangen van de kwaliteit van de infrastructuur en het gedrag van andere weggebruikers. Uit de Gemeentemonitor 2020 blijkt dat in Heusden-Zolder slechts 4 op de 10 inwoners vindt dat het veilig fietsen is en dat er onvoldoende fietspaden zijn. Ook hoffelijkheid en het gebruik van de fietsbellen werden besproken: sommigen vinden het nuttig, anderen ervaren het als storend. De drukte op fietspaden en het snelheidsverschil tussen fietsers leiden tot conflicten, vooral tijdens de spitsuren. Dit probleem wordt versterkt door de opkomst van speedpedelecs en andere snelle elektrische fietsen.
Lees verder onder de video… (fragment uit de workshop)
Regionale verschillen en internationale inzichten
De situatie verschilt per stad: in steden als Gent en Antwerpen zorgen grotere fietsaantallen voor andere uitdagingen dan in minder stedelijke gebieden. Vlaanderen wordt internationaal steeds meer erkend als een sterke fietsregio, en andere landen, zoals Nederland en Denemarken, kijken naar de Vlaamse aanpak van fietsinfrastructuur. Toch blijft er werk aan de winkel, vooral in West-Vlaanderen, Limburg en randstedelijke gebieden waar autodominantie sterk aanwezig is.
Gedrag, regelgeving en handhaving
De perceptie van verkeersveiligheid is sterk afhankelijk van de rol die iemand op dat moment heeft. Fietsers ergeren zich aan voetgangers en vice versa, terwijl ook elektrische steps een nieuwe factor zijn in het verkeer. De verwarring rond verkeersregels, zoals voorrangsregels op rotondes en de naleving van fietsstraten, draagt bij aan conflicten. Handhaving blijft een cruciaal punt: inspirerende voorbeelden uit Brussel tonen aan dat strikte controles snel effect kunnen hebben op het naleven van de regels.
Lees verder onder de video…
Ruimtelijke ordening en mobiliteitsbeleid
Auto-afhankelijkheid blijft een structureel probleem, mede door de manier waarop steden en dorpen zijn ingericht. Vlaanderen investeert aanzienlijk in fietsinfrastructuur, maar in sommige gebieden blijven auto’s dominant. Een betere herverdeling van de openbare ruimte, waarbij voetgangers, fietsers en openbaar vervoer prioriteit krijgen, kan bijdragen aan een noodzakelijke gedragsverandering.
Concrete actiepunten
- Verbeterde infrastructuur: duidelijke en veilige fietsroutes zijn essentieel.
- Handhaving: actieve controles en sancties kunnen foutief gedrag corrigeren.
- Sensibilisering en hoffelijkheid: wederzijds respect tussen alle weggebruikers moet worden bevorderd.
- Aanpassing regelgeving: de wegcode wordt in 2026 aangepast, wat een kans biedt om duidelijke regels in te voeren.
- Meer fietsvoorzieningen: kwalitatieve fietsenstallingen moeten fietsgebruik verder stimuleren.
Lees verder onder de video…
Blik op de toekomst
De federale regering zet verkeersveiligheid centraal in haar beleid, met onder andere een puntensysteem voor rijbewijzen en een verhoogde focus op handhaving. De Fietsersbond blijft zich inzetten voor een veiligere en toegankelijkere fietsinfrastructuur en zal de inzichten uit deze bijeenkomsten gebruiken om beleidsmakers te overtuigen van de noodzakelijke veranderingen. Dit beleidscafé was geen eindpunt, maar een startpunt voor verdere actie en overleg in het najaar.
