Dit document is een weergave van de wensen en verzuchtingen van de fietser in onze gemeente. De fietsersbond Heusden-Zolder wil op deze manier de fietser vertegenwoordigen in de volgende legislatuur door een constructieve samenwerking met alle betrokkenen. Samen voor de fiets !
We wensen dat het STOP-principe wordt verdergezet en dat de toepassing ervan wordt verbeterd. Concreet wil dit zeggen dat er veel aandacht gaat naar de zwakke of beter gezegd de actieve weggebruikers (fietsers, voetgangers) .
We zouden graag zien dat de realisaties van het vorige bestuur intenser verdergezet worden. Hierbij denken we aan de (her)aanleg van fietspaden, het invoeren van fietszones, het berijdbaar maken van trage wegen en het verder implementeren van het scholenplan. Dit om fietsgebruik te stimuleren in onze gemeente.
Samen met het 30,4 km lange toeristische fietsroutenetwerk voor de recreatieve fietser is Heusden-Zolder een gemeente die sterk inzet op topsportinfrastructuur voor het professioneel en competitief wielrennen, waarvoor onze gemeente terecht het UCI-label binnen haalde.
Het hoofddoel van de fietsersbond Heusden-Zolder is echter het stimuleren van het functioneel fietsgebruik. Om onze bewoners naar school, naar de bakker en naar de sporthal op de fiets te krijgen is een veilige, comfortabele fietsinfrastructuur nodig.
Maar welke noden hebben de fietsers in onze gemeente ?
De Koolmijnlaan en G. Gezellelaan slibben dicht met autoverkeer. Heusden-Zolder heeft als vierde dichtstbevolkte Limburgse gemeente een ongebreideld lokaal autogebruik ten koste van de actieve weggebruiker. Het wordt de auto té gemakkelijk gemaakt.
Studies tonen aan dat uitbreiding van een veilige fietsinfrastructuur één van de sleutels is welke leidt tot een modal shift. Verder dient de auto “op zijn plaats” gezet te worden : niet steeds voor de deur.
Hoe ervaren de inwoners het fietsen in onze gemeente ?
Volgens de Gemeentemonitor 2020 vindt slechts 4 op de 10 inwoners dat het veilig fietsen is in Heusden-Zolder en dat er onvoldoende fietspaden zijn.
In het 2-jaarlijks fietsrapport van het VSV geven inwoners in 2022 de fietsbeleving, -veiligheid en -infrastructuur in onze gemeente een 7 op 10 en in 2024 slechts een 6 op 10.
Het Grote Limburg Onderzoek klasseert Heusden-Zolder op de 25ste plaats van de 41 gemeenten met slechts een 5 op 10 na de vraag hoe de inwoners de kwaliteit van de fietspaden ervaren.
De gemeente-stadsmonitor Vlaanderen becijferde dat slechts 36% van de inwoners het veilig vindt voor de kinderen om naar school te fietsen.
Het STOP-principe zit in Heusden-Zolder in het slop. De reorganisatie door De Lijn van 6/1/2024 resulteerde in een aanzienlijke daling van het busaanbod.
De jaarlijkse tellingen van de NMBS toonden een daling van treinreizigers in de periode van 2013 tot heden. Het reizigers aanbod in het station van Heusden daalde van 245 naar 104 en in Zolder van 138 naar 93.
Waar de gemeente haar pijlen richt op de recreatieve en competitieve fietser laat ze blijkbaar de functionele fietser te veel achter.
De fietsersbond HZ
De fietsersbond trachtte in haar 5-jarig bestaan op een positieve, constructieve én kritische wijze een impact te hebben op het gemeentelijk beleid voor de actieve weggebruiker, namelijk de functionele fietser.
De samenwerking, participatie, transparantie en communicatie tussen de fietsersbond en de diensten vinden regelmatig plaats maar kunnen inhoudelijk beter. Het Decreet Lokaal Bestuur legt gemeenteraadsbesturen trouwens op een beleid te voeren op vlak van betrokkenheid van burgers en doelgroepen !
Uitdagingen
Vooral het structureel onderhoud van de bestaande fietsinfrastructuur is de laatste legislatuur onvoldoende gebleken. De functionele fietser stoort zich hieraan. Meer mensen op de fiets krijg je enkel door het aanbieden van een kwaliteitsvolle, veilige en onderhouden fietsinfrastructuur.
Met onderstaande voorstellen wil de fietsersbond het volgend fietsbeleid nog meer ondersteunen. Het functioneel fietsgebruik stimuleren is een gezamenlijk doel! Minder auto’s en meer fietsers zijn gunstig voor de verkeersveiligheid, de luchtkwaliteit en de gezondheid !
Prioriteiten voor een dynamisch fietsbeleid
Samenwerken:
- Opmaak van een gemeentelijk fietsbeleidsplan 2024-2030 in samenwerking met de lokale fietsersbond.
- Opmaken van een samenwerkingsovereenkomst gemeente-fietsersbond.
- Structureel overleg met de gemeentelijke diensten (cfr. breed overleg) en tussentijdse communicatie.
- Proactieve informatie over fiets gerelateerde, gemeentelijke en gewestelijke projecten . Hierdoor kan de fietsersbond tijdig adviezen aanreiken en voorkomt ze dure aanpassingen nadien.
- De fietsersbond heeft ook eigen verkeersvoorstellen die op de website raadpleegbaar zijn. Deze kunnen onze gemeente inspireren en werktijd besparen. Wij willen deze voorstellen per project aanreiken en samen bespreken.
- Delen van fietsongevallendata door de lokale politie om op deze manier prioriteiten te kunnen bepalen.
Veiligheid
- Optimale veiligheid en duidelijkheid voor fietsers bij werken op onze wegen. De argumenten als “we treden pragmatisch op”, “het is maar voor even” en “de auto’s kunnen toch door” zijn een bedreiging voor de fietsveiligheid.
- Oplossen van knelpunten : onveilige oversteekplaatsen, overbodige of slecht geplaatste paaltjes, parkeren op fietspaden en stoepen, onduidelijke of verkeerde verkeersborden…
- Aanleggen van veilige, brede, vlakke fietspaden in fietsvriendelijke materialen conform het fietsvademecum en dit zeker op de hoofdassen tussen de kerkdorpen en wijken. Denk maar aan de Zolderseweg, Stationsstraat en Meylandtlaan tussen Heusden en Zolder.
- Uniformiseren van “einde fietspad”-situaties met rugdekking voor fietsers.
- Prioriteit geven aan fietshandhaving: parkeren op fietspaden, snelheidscontroles in 30km-zone, inhalen in fietsstraten, schoolomgevingen…
- Jaarlijkse fietscontrole in àlle basisscholen en het SFC
- Bij wegen met gemengd verkeer (Zone-30 en fietsstraten): aandacht voor correcte infrastructuur, verkeers- en informatieborden, aanduidingen op de weg.., dit alles voor meer fietsveiligheid.
- Bijzondere aandacht voor schoolomgevingen door verdere uitrol van het scholenplan. Voetgangers en fietsers (kinderen!) verdienen hier alle aandacht.
- Indien geen goede fietspaden mogelijk zijn dienen er brede en duidelijk ingekleurde fietssuggestiestroken ingevoerd worden.
- Voorrang-aan-rechtswegen omvormen naar voorrangswegen zoals Schaapsweg, Heuvelstraat, Voortstraat, Geenrijt, Heikant…
- Lege boomvakken opnieuw beplanten met bomen die een verkeer vertragend effect hebben.
- Uitvoering van een knip of filter van De Drij Dreven.
- Veilige fietsverbinding tussen Zolder-centrum en Zonhoven naar analogie met de Trage Wegen.
Fietsinfrastructuur
- Instandhouden van de bestaande infrastructuur:
- Efficiënt en structureel onderhoud en herstelling van fietspaden bij
- Bladval
- Overgroei
- Steenslag
- Verzakkingen
- Verbeteren van het fietscomfort op de fietsinfrastructuur onder andere door ‘t nivelleren van fietsoversteken op kruispunten, toezicht op herstellingen aan de fietspaden na aansluiting van nutsvoorzieningen….
- Verder uitbreiden van de fiets parkeerinfrastructuur voor alle types fietsen.